"Shakespeare dengesini kaybetmiş bütün zihinlerin mutlu avlanma alanıdır."
Shakespeare and Company, Paris’in merkezinde (Notre-Dame karşısında) yer alan ingilizce kitaplar satan bir kitapçıdır. 1951 yılında kurulmuş ve zamanla İngilizce okuyucu ve yazarların buluşma noktası haline gelmiş. Paris'te 37 rue de la Bûcherie’de yer alan bu tarihi kitabevi, 17. yüzyılda manastır olarak inşa edilmiş. Kurucusu Amerikalı George Whitman kendini oradaki son keşiş gibi görüp "frère lampier" (gece lambalarını yakan keşiş) olduğunu söylermiş.
Kitabevi ilk açıldığında adı Le Mistral’di, ancak George 1964’te, William Shakespeare’in 400. doğum günü anısına ve Sylvia Beach’in 1919’da kurduğu orijinal Shakespeare and Company’e duyduğu hayranlıkla bugünkü adını vermiş. Beach’in kitabevi James Joyce, Hemingway, Stein, Fitzgerald gibi dönemin büyük yazarlarının buluşma noktasıydı. George da kendi kitabevini aynı ruhla bir edebi merkez haline getirmiş. Ginsberg, Burroughs, Anaïs Nin, Henry Miller gibi pek çok yazar mağazaya uğrarmış. Gençliğinde ABD ve Latin Amerika’yı "hobo" gibi gezen George, gördüğü iyiliklerden etkilenip hayat felsefesini şu sözle özetliyor:
“Yabancılara karşı misafirperver olun, belki de melek kılığındadırlar.”
Mağaza açıldığından beri yazarlar ve sanatçılar kitap raflarının arasında yer alan yataklarda kalmaya davet ediliyor. Bu kişilere "Tumbleweed" deniyor. Şimdiye kadar 30.000’den fazla kişi burada kalmış. Tumbleweed’lerden üç şey isteniyor:
1. Henüz yayımlanmamış eserleri üzerinde çalışan yazar adayı olmak,
2. Mağazada haftalık edebiyat etkinliklerine yardım etmek,
3. Bir sayfalık otobiyografi yazmak. (Bu otobiyografilerden oluşan büyük bir arşiv mevcut.)
Kabul edilen misafirler en az bir hafta, en fazla 1 ay burada kalarak yaratıcı üretim için huzurlu bir ortama sahip oluyor.
George’un kızı Sylvia Whitman, 2002’de mağazaya dönüyor ve 2006’da işletmeyi devralıyor. Babasının sözleriyle: "Elli yıldır gece lambalarını ben yaktım. Şimdi sıra kızımda." Sylvia, mağazaya yeni soluklar getirmiş: 2003’te ilk edebiyat festivalini başlatmak, 2011’de Paris Literary Prize yarışmasını hayata geçirmek ve Ünlü filmlerde kısa görünümler yapmak (Before Sunset, Midnight in Paris) gibi. Ayrıca haftada en az bir ücretsiz edebiyat etkinliği düzenleniyor.
"Bu kitapçıyı bir adamın roman yazması gibi yarattım, her odayı bir bölüm gibi inşa ettim ve insanların kapıyı bir kitabı açar gibi açmasını seviyorum, hayallerindeki büyülü bir dünyaya açılan bir kitap."
– George Whitman
Paris’e yolunuz düşerse, Shakespeare and Company’ye uğramadan dönmeyin derim. Kapısındaki uzun kuyruğa hazırlıklı olarak tabii :)